Tình trạng quá liều paracetamol rất phổ biến đối với cả người lớn và trẻ em, hậu quả có thể khiến người bệnh suy gan cấp, thậm chí tử vong. Vậy bao nhiêu là quá liều paracetamol?
- Sơ lược về thuốc paracetamol
Paracetamol còn được gọi là acetaminophen hoặc N-acetyl-p-aminophenol, là một loại thuốc được dùng phổ biến trên thế giới và ở Việt Nam với mục đích hạ sốt và giảm đau mà không cần bác sĩ kê đơn. Paracetamol là loại thuốc giảm đau hiệu quả thay thế cho Aspirin, tuy nhiên Paracetamol lại không có tác dụng điều trị viêm như Aspirin.
Paracetamol thường được dùng trong các trường hợp đau và sốt từ nhẹ đến vừa như đau đầu, đau cơ, đau khớp, đau lưng, đau răng, hạ sốt… Thuốc cũng có tác dụng giảm đau đối với người bị viêm khớp nhẹ, trường hợp viêm nặng hơn như viêm sưng khớp cơ thì việc sử dụng Paracetamol sẽ không hiệu quả.
Khi sử dụng Paracetamol trong điều trị, thuốc hầu như không gây tác động đến hệ tim mạch và hô hấp, không làm ảnh hưởng đến sự cân bằng acid – base trong cơ thể, không gây kích ứng hay chảy máu dạ dày như một số loại thuốc có cùng tác dụng.
Trên thị trường có rất nhiều biệt dược chứa hoạt chất Paracetamol như: Panadol, Hapacol, Mexcold, Dopagan, Paracetamol,…. Hàm lượng thuốc thường được sử dụng cho người lớn là Paracetamol 500mg.
- Ngộ độc Paractamol là gì?
Ngộ độc paracetamol là tình trạng dùng quá liều thuốc paracetamol hoặc các loại thuốc có chứa thành phần paracetamol, dẫn đến ngộ độc gan.
Nếu uống đúng liều lượng thì sau 2-3h, paracetamol sẽ được bài tiết qua thận. Song nếu uống quá liều, paracetamol sẽ bị chuyển hóa thành chất độc hại là NAPQI, gây viêm gan cấp tính, hủy hoại tế bào gan.
Ngộ độc paracetamol vô tình hay cố ý đều rất phổ biến trên thế giới. Đây là nguyên nhân gây ra gần một nửa số trường hợp suy gan cấp tính ở Hoa Kỳ và là nguyên nhân hàng đầu của các ca ghép gan.
Ngộ độc Paracetamol có thể xảy ra khi:
- Khoảng cách uống thuốc quá ngắn.
- Uống nhiều loại thuốc có chứa Paracetamol.
- Sử dụng thuốc trong thời gian dài.
- Uống liều quá cao
- Bao nhiêu là quá liều paracetamol ?
Liều dùng thông thường của paracetamol như sau:
- Trẻ em uống 10-15 mg/kg cân nặng, 3-4 lần/ngày. Và liều tối đa không quá 60 mg/kg/ngày.
- Người lớn uống 500 mg – 600 mg/lần, 3 lần/ngày. Không nên quá 4g/ngày.
- Riêng người cao tuổi nên dùng liều thấp hơn do chức năng gan yếu.
- Không uống thuốc ngay sau khi uống rượu. Tránh uống rượu trong thời gian uống thuốc.
Quá liều Paracetamol là khi:
- Trẻ em uống 150mg/kg/ngày và khi có bệnh lý về gan thì chỉ cần uống 100mg/kg là có thể bị ngộ độc.
- Người lớn uống 6-10g/24 giờ, khi chức năng gan yếu thì khoảng 3-4g.
Không được tự ý uống thuốc để điều trị cảm sốt, giảm đau quá 10 ngày ở người lớn và quá 5 ngày ở trẻ em.
- Những yếu tố nguy cơ làm tăng độc tính của thuốc paracetamol
- Suy gan, nghiện rượu mạn tính có thể gây viêm gan ở liều điều trị.
- Người cao tuổi, suy dinh dưỡng, dùng chung các thuốc có khả năng gây tăng men gan.
- Triệu chứng khi quá liều Paracetamol
- Chán ăn, đau bụng, buồn nôn, nôn, xanh xao thường xảy ra trong vòng 24 giờ.
- Tiếp đó là tình trạng tăng men gan nhanh chóng, có thể dẫn đến hoại tử hoàn toàn và không thể hồi phục, suy giảm chức năng tế bào gan, nhiễm toan chuyển hóa và hội chứng não – gan bao gồm cả tình trạng hôn mê và tử vong.
- Xử trí khi quá liều Paracetamol
Cần chuyển ngay bệnh nhân đến bệnh viện để điều trị càng sớm càng tốt, có thể sử dụng các thuốc giải độc đặc hiệu của Paracetamol như N-acetylcystein tĩnh mạch hoặc đường uống, nếu có thể trước giờ thứ mười.
#kiênthứcyhọc
#sinhviênydược
#yhọcđờisống
#hạsổgiảmđau
#dượcsỹ
#ydượctuệtĩnhhànội