Ung thư da là loại ung thư khá phổ biến hiện nay. Điều may mắn là việc phòng ngừa và điều trị lại không khó khăn, đặc biệt nếu được phát hiện sớm.
Ung thư da phát triển trong các tế bào tạo ra sắc tố da ở lớp dưới cùng của da (biểu bì) gọi là melanocytes. Khối u ác tính thoạt trông giống như nốt ruồi và một số bắt nguồn từ nốt ruồi. Hầu hết các khối u ác tính có màu nâu hoặc đen nhưng trong một số trường hợp có thể có màu nâu, hồng, đỏ, xanh, tím hoặc trắng. Nếu được điều trị sớm, những khối u này có thể chữa được, vì vậy, điều quan trọng là phải nhận ra chúng. Việc phát hiện sớm nốt ruồi “ác tính” (ung thư da) sẽ dễ dàng hơn nếu bạn biết chúng trông như thế nào.
Cách nhận biết nốt ruồi ung thư
Dấu hiệu quan trọng nhất của nốt ruồi ung thư bao gồm các thay đổi về kích thước, hình dạng và màu sắc: Bất đối xứng; Đường viền không rõ ràng; Màu sắc khác thường; Đường kính lớn; Phát triển nhanh.
Không đối xứng: Nếu bạn vẽ một đường ở giữa nốt ruồi, sẽ có hai nửa trông không giống nhau. Điều này xảy ra bởi vì các tế bào ung thư phát triển nhanh hơn các tế bào bình thường và có xu hướng tạo ra một mô hình bất thường.
Phân biệt phát hiện sớm nốt ruồi ác tính.
Đường viền bất thường: Một nốt ruồi bình thường có đường viền và hình dạng được xác định rõ. Nó khác biệt với da xung quanh. Nếu đường viền của nốt ruồi mờ và có kiểu như “lem” màu bên ngoài đường viền, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nó là khối u ác tính. Đường viền mờ, không rõ hoặc rách cạnh là dấu hiệu của sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát.
Đường kính lớn: Một nốt ruồi bình thường đa số có kích thước khoảng dưới 6mm hoặc nhỏ hơn. Hãy coi chừng những nốt ruồi có kích thước lớn hơn hoặc nốt ruồi tiếp tục phát triển lớn hơn thấy rõ.
Phát triển nhanh: Thông thường, một nốt ruồi giữ nguyên kích thước, hình dạng trong suốt cuộc đời. Nếu bạn nhận thấy nốt ruồi của bạn đang thay đổi hoặc phát triển như trở nên đỏ, đóng vảy…, hãy kiểm tra xem có phải dấu hiệu sớm của nốt ruồi ung thư hay không.
Những dấu hiệu khác: Ngoài các dấu hiệu kể trên, bạn cũng cần lưu ý các dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của nốt ruồi ung thư, bao gồm ngứa, chảy máu, chảy dịch và đau… Tuy nhiên, không phải tất cả các khối u ác tính đều giống nhau. Một số khá bất thường và thậm chí có thể xuất hiện dưới móng chân hoặc móng tay của bạn hoặc cũng có thể chỉ biểu hiện dưới dạng vết bầm không lành trên da.
Có thể phòng ngừa nốt ruồi ung thư?
Hiện nay, số người bị ung thư da ngày một tăng lên. Những người sống tại các vùng nhiều ánh nắng mặt trời có nguy cơ cao nhất, đặc biệt những người thường xuyên tiếp xúc với tia cực tím (UV). Giảm phơi nắng là một cách phòng ngừa ung thư da.
Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời bằng cách mặc quần áo vải dày, mũ và kem chống nắng phổ rộng, không thấm nước.
Thoa kem chống nắng với chỉ số SPF ít nhất 30++ cho làn da và bôi lại khi ra ngoài nắng hoặc sau mỗi 2 giờ đồng hồ.
Tìm kiếm bóng mát bất cứ khi nào bạn đang ở ngoài trời.
Tránh phơi nắng để tạo da nâu hoặc sử dụng đèn chiếu da.
Kiểm tra da thường xuyên để phát hiện nốt ruồi ung thư.
Kiểm tra ung thư da tại phòng khám hàng năm, đặc biệt nếu trong gia đình bạn có người mắc bệnh này.
Kiểm tra làn da của bạn từ đầu đến chân mỗi tháng và chú ý cẩn thận đến những sự phát triển mới đáng ngờ.
Nếu bạn có nốt ruồi bất thường, hãy quan sát chúng thường xuyên để biết mọi thay đổi và đi khám.
BS. Nguyễn Hà
(Suckhoedoisong)