Thuốc Tamiflu: Công dụng, cách dùng và tác dụng phụ cần lưu ý

Thuốc Tamiflu: Công dụng, cách dùng và tác dụng phụ cần lưu ý

Tamiflu là thuốc điều trị và phòng ngừa cúm. Đây là thuốc kê đơn nên người bệnh không được tùy ý mua và sử dụng.

Tamiflu là gì?

Tamiflu (có tên chung là Oseltamivir) là một loại thuốc kháng vi rút được dùng để điều trị và ngăn ngừa bệnh cúm (các loại cúm A và B).

Thuốc Tamiflu có tác dụng gì?

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ (FDA) đã phê duyệt Tamiflu sử dụng cho các bệnh cấp tính không biến chứng hoặc phòng ngừa nhiễm các loại cúm A, cúm B, cúm lợn (cúm A H1N1).

Thuốc giúp giảm các triệu chứng cúm như sốt, ớn lạnh, đau nhức cơ thể, ho, đau họng,… và ngăn chặn vi rút sinh sôi trong cơ thể trong khi chờ hệ miễn dịch dần loại bỏ vi rút gây bệnh.

Thời gian để thuốc cúm Tamiflu phát huy tác dụng sẽ khác nhau ở mỗi người. Việc phát huy nhanh hay chậm tùy thuộc vào việc người bệnh dùng thuốc để phòng cúm hay trị bệnh. Ngoài ra còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như độ tuổi và nền tảng sức khỏe. Nhìn chung nếu có dấu hiệu cúm thì dùng thuốc càng sớm sẽ càng rút ngắn thời gian bị bệnh hơn.

Lưu ý: Tamiflu chỉ có công dụng với cúm. Thuốc không có tác dụng với các bệnh nhiễm vi rút khác như cảm lạnh hay COVID-19 cũng như không chống lại tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn.

Cách sử dụng thuốc Tamiflu

Thuốc Tamiflu có 2 dạng đều ở đường uống: Viên nang và hỗn dịch chất lỏng. Liều lượng thuốc sẽ thay đổi tùy theo mục đích sử dụng để điều trị hay phòng ngừa cúm. Do đây là thuốc kê đơn nên bạn chỉ nên dùng Tamiflu theo chỉ định và hướng dẫn từ bác sĩ.

Để có hiệu quả cao, người bệnh cần dùng thuốc trong vòng 2 ngày kể từ khi phát hiện triệu chứng bệnh hoặc dùng sau khi có tiếp xúc với người bị cúm để ngăn ngừa. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra nếu uống thuốc Tamiflu trong 48 tiếng sau khi có triệu chứng thì có khả năng rút ngắn thời gian nhiễm cúm xuống 1 ngày; riêng đối với người bệnh từ 65 tuổi trở lên thì có thể giảm bớt từ 2-3 ngày.

Đối với thuốc ở dạng viên nang, người bệnh nên uống thuốc với nhiều nước. Ngoài ra không nên uống thuốc Tamiflu cúm A cùng thời điểm có uống rượu. Mặc dù chưa có thông tin nào cho thấy việc uống rượu gây nguy hiểm khi dùng Tamiflu nhưng trong lúc bị cúm cũng không nên sử dụng các đồ uống có cồn. Điều này nhằm hạn chế nguy cơ các triệu chứng cúm trở nên trầm trọng hơn.

Với dạng hỗn dịch uống, bạn cần lắc đều trước khi sử dụng và nên dùng thiết bị y tế như ống tiêm để đong đo lượng thuốc cho chính xác.

Trong trường hợp điều trị cúm: Uống thuốc cúm Tamiflu 2 lần/ ngày (cách nhau 12 tiếng) trong 5 ngày. Nếu dùng để ngăn ngừa cúm: Uống Tamiflu 1 lần/ ngày trong 10 ngày hoặc theo hướng dẫn từ bác sĩ.

Tamiflu nên được dùng cùng một thời điểm mỗi ngày trong thời gian sử dụng. Người bệnh nên dùng thuốc theo thời gian được chỉ định, kể cả khi cảm thấy khỏe hơn hoặc các triệu chứng cúm biến mất.

Khuyến nghị chung về liều lượng sử dụng Tamiflu (mg/kg) theo độ tuổi/ cân nặng như sau:

Về mặt bảo quản, thuốc dạng viên nang cần giữ ở nhiệt độ phòng và tránh nhiệt độ/ độ ẩm cao. Thuốc dạng lỏng cần để trong tủ lạnh ngăn mát và sử dụng trong vòng 17 ngày. Nếu không có tủ lạnh bạn cũng có thể bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng mát tối đa 10 ngày. Không nên dùng thuốc quá hạn sử dụng.

Ai nên dùng Tamiflu?

Thuốc Tamiflu là phương pháp điều trị và phòng ngừa có hiệu quả tốt, đặc biệt cần thiết cho những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm và gặp phải biến chứng cúm như những người có vấn đề về hệ miễn dịch và phổi. Cụ thể bao gồm:

• Người mắc bệnh tiểu đường
• Người bị hen suyễn hoặc các rối loạn hô hấp khác
• Người có vấn đề về gan, máu hoặc thần kinh
• Người mắc bệnh tim hoặc bệnh thận mãn tính
• Người thừa cân, béo phì

Ngay cả người khỏe mạnh cũng nên dùng thuốc trong trường hợp cần thiết để giảm triệu chứng cúm và giảm nguy cơ biến chứng. Ngoài ra uống thuốc còn giúp giảm khả năng lây nhiễm cho người khác – nhất là lây cho trẻ em hoặc người cao tuổi.

Không sử dụng thuốc Tamiflu trong trường hợp nào?

Tamiflu® thường không được khuyến cáo cho phụ nữ đang mang thai, cho con bú hoặc trẻ em dưới một tuổi. Do đó nếu rơi vào những trường hợp này bạn cần cho bác sĩ biết sớm để cân nhắc việc sử dụng thuốc hoặc thay thế.

Ngoài ra có những điều kiện chống chỉ định với Tamiflu bao gồm:

• Người bị lú lẫn hoặc mê sảng
• Có ý định tự tử
• Mắc bệnh thận mãn tính giai đoạn 3A, 3B (mức trung bình); giai đoạn 4 và 5 (tình trạng nặng và suy thận)
• Người bệnh suy giảm chức năng thận
• Tác dụng phụ của thuốc Tamiflu

Tác dụng phụ thường gặp nhất của Tamiflu là đau đầu, buồn nôn và nôn. Các triệu chứng này thường xảy ra trong 2 ngày đầu dùng thuốc với ở mức độ không nghiêm trọng.

Bản thân bệnh cúm và thuốc Tamiflu hiếm khi gây ra những vấn đề sức khỏe nặng nề. Tuy nhiên bạn cần liên hệ y tế ngay lập tức nếu thấy xuất hiện bất kỳ dấu hiệu/ hành vi bất thường nào như:

• Nôn ói, đau đầu kéo dài
• Phát ban, sưng ngứa vùng mặt/lưỡi/cổ họng
• Chóng mặt, cảm thấy khó thở
• Đầu óc trở nên lú lẫn
• Xuất hiện ảo giác
• Hay kích động, co giật hoặc tự gây thương tích cho bản thân

Lưu ý trước khi sử dụng thuốc trị cúm Tamiflu

Một số lưu ý trước khi dùng Tamiflu:

• Không dùng thuốc Tamiflu nếu bị dị ứng với oseltamivir
• Không dùng Tamiflu để điều trị cúm cho trẻ dưới 2 tuần tuổi
• Trẻ dưới 1 tuổi có thể sử dụng thuốc để ngăn ngừa cúm

Nếu đang gặp các tình trạng dưới đây, bạn cần thông tin cho bác sĩ trước khi được kê toa:

• Đang bị bệnh thận (kể cả đang chạy thận nhân tạo)
• Mắc bệnh tim hoặc bệnh phổi mãn tính
• Bị sưng hoặc phù não
• Hệ miễn dịch suy yếu do bệnh hoặc đang dùng một số loại thuốc
• Không dung nạp fructose
• Đã chích chủng ngừa cúm trong vòng 2 tuần gần nhất

Tương tác của thuốc Tamiflu

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi phương thức hoạt động của thuốc hoặc làm tăng nguy cơ gặp phải tác dụng phụ.

Đối với Tamiflu, có tổng cộng 8 loại thuốc được biết là có tương tác; được phân loại là 2 tương tác chính, 4 tương tác trung bình và 2 tương tác nhỏ. Trong đó đáng lưu ý nhất là vaccine cúm. Tamiflu có thể làm giảm khả năng bảo vệ của vaccine nếu chích cúm trong vòng 2 tuần trước khi dùng thuốc. Trong trường hợp cần, người bệnh nên chờ ít nhất 2 ngày sau khi kết thúc liệu trình dùng thuốc Tamiflu rồi hãy bắt đầu chủng ngừa cúm.

Nếu xảy ra tương tác thuốc giữa Tamiflu và loại thuốc khác đang dùng, người bệnh có thể được tư vấn:

• Xem xét thay thế bằng thuốc khác có công dụng tương tự
• Tạm ngưng sử dụng một trong hai loại thuốc
• Điều chỉnh liều lượng sử dụng
• Một số câu hỏi thường gặp

Tamiflu có thể thay thế thuốc chủng ngừa cúm không?

Không! Tamiflu không thể thay thế cho vaccine. Vaccine là phương pháp phòng ngừa và kiểm soát sự lây lan cúm tốt nhất. Trẻ từ 6 tháng tuổi đã có thể chủng ngừa cúm. Để đảm bảo hiệu quả ngừa cúm liên tục, bạn cần tiêm nhắc vaccine cúm hằng năm.

Khi sử dụng quá liều phải làm sao?

Nếu uống quá liều, bạn cần liên hệ với trung tâm y tế càng sớm càng tốt. Bởi vì nếu bỏ qua hoặc tự xử lý có thể dẫn tới những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Khi quên sử dụng một liều phải làm sao?

Nếu bạn lỡ quên uống một liều, hãy uống lại càng sớm càng tốt. Tuy nhiên nếu quá 2 giờ hoặc gần đến thời gian uống liều tiếp theo thì bạn hãy uống thuốc theo giờ bình thường. Tuyệt đối không uống “bù” liều gấp đôi.

Tamiflu có phải là thuốc kháng virus duy nhất dùng để điều trị bệnh cúm không?

Không! Ngoài Tamiflu còn có những loại thuốc khác cũng có khả năng điều trị cúm. Ví dụ như Rapivab (hoạt chất: peramivir), Relenza (hoạt chất: zanamivir) và Xofluza (hoạt chất: baloxavir). Trong đó Relenza là thuốc được cấp phép sử dụng tại Việt Nam bên cạnh thuốc Tamiflu.

#kiếnthứcyhọc

#yhọcđờisống

#yduọctuệtĩnhhànội

#tuyểnsinhydược