Điện xung trong vật lý trị liệu và tác dụng của nó với cơ thể

Vật lý trị liệu bao gồm nhiều phương pháp điều trị đa dạng, giúp cải thiện sức khỏe và hỗ trợ phục hồi nhanh các tổn thương bên trong cơ thể. Trong đó, phương pháp sử dụng dòng điện xung được đánh giá cao nhờ hiệu quả rõ rệt đối với hệ thần kinh, cơ bắp và mạch máu. Vậy điện xung trong vật lý trị liệu là gì và tác dụng của nó với cơ thể như thế nào? Hãy cùng khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

1. Điện xung trong vật lý trị liệu là gì?

Xung điện là loại dòng điện mang những đặc điểm riêng biệt, hoàn toàn khác so với dòng điện thông thường dùng trong chiếu sáng. Trong lĩnh vực vật lý trị liệu, xung điện được sử dụng dưới dạng các dòng điện xung, được đặt tên dựa theo hình dạng xung và tên người phát minh ra chúng. Cường độ của dòng điện xung được xác định thông qua biên độ trung bình của xung điện phát ra trong khoảng thời gian nhất định.

Điện xung trị liệu là một phương pháp trong vật lý trị liệu, sử dụng các xung điện có tần số thấp hoặc trung bình với thời gian tác động ngắn, nhằm kích thích hệ thần kinh thông qua bề mặt da. Khi nhiều xung điện liên tiếp được phát ra, chúng tạo thành dòng xung điện liên tục. Việc áp dụng điện xung trong điều trị giúp giảm đau, làm dịu kích thích thần kinh cơ, hỗ trợ tạo co cơ, thực hiện điện di và điện phân thuốc hiệu quả.

2. Phân loại các dòng điện xung trong vật lý trị liệu

Hiện nay, xung điện được phân loại dựa trên các tiêu chí sau:

• Theo loại dòng điện: Bao gồm xung điện của dòng xoay chiều và xung điện của dòng một chiều.
• Theo tần số dòng điện xung: Gồm có xung điện tần số thấp và xung điện tần số trung bình.
• Theo chế độ phát xung: Bao gồm các loại như xung điện ngắt quãng, xung điện liên tục, xung điện có biên độ thay đổi, xung điện có tần số thay đổi, và xung điện có sự thay đổi đồng thời cả biên độ lẫn tần số.

3. Tác dụng của điện xung trong vật lý trị liệu

Điện xung trị liệu tuy ra đời muộn hơn so với nhiều phương pháp điều trị khác nhưng lại được ứng dụng rộng rãi trong các phác đồ điều trị nhờ những hiệu quả nổi bật. Một số tác dụng chính của điện xung trong vật lý trị liệu bao gồm:

3.1. Ức chế

Các xung điện có cường độ tăng dần và tần số cao có khả năng làm giảm cảm giác đau, giảm trương lực cơ và giúp thư giãn cơ hiệu quả. Có nhiều lý thuyết được đưa ra để giải thích tác dụng này:

• Thuyết “cổng kiểm soát”: Khi các xung điện có cường độ thấp, tần số từ 80 – 200 Hz và thời gian xung ngắn được dẫn truyền qua các sợi thần kinh, chúng có thể “đóng cổng” dẫn truyền tín hiệu đau, từ đó giúp giảm cảm giác đau cho người bệnh.
• Thuyết giải phóng endorphin: Các xung điện có tần số thấp, cường độ cao, thời gian kích thích dài hoặc các xung điện ngắt quãng như trong điện châm sẽ kích thích hệ thần kinh sản sinh endorphin – một chất giảm đau tự nhiên mạnh mẽ và kéo dài trong cơ thể.
• Thuyết ức chế hoạt động hệ thần kinh giao cảm: Dưới tác động của các xung điện kích thích các sợi thần kinh nhóm II và III, hoạt động của hệ thần kinh giao cảm sẽ bị hạn chế, góp phần làm giảm đau và thư giãn cơ.

3.2. Kích thích thần kinh cơ

Dòng điện xung trong vật lý trị liệu có tác dụng kích thích hệ thần kinh của cơ, giúp tăng cường dẫn truyền thần kinh, nâng cao trương lực và khối lượng cơ, hỗ trợ hiệu quả trong các trường hợp phục hồi chức năng cơ bắp.

3.3. Điện phân

Điện xung trị liệu còn được ứng dụng trong kỹ thuật điện di thuốc, giúp đưa thuốc vào sâu trong mô nhanh chóng hơn so với phương pháp bôi ngoài da. Các loại thuốc thường dùng là thuốc gây tê tại chỗ để giảm đau và thuốc kháng viêm nhằm giảm viêm hiệu quả.

Ngoài những tác dụng của điện xung ở trên, dòng điện xung trị liệu còn có thể thúc đẩy tuần hoàn máu nhờ vào sự kích thích trực tiếp lên thành mạch, giúp giải phóng các chèn ép thần kinh, hỗ trợ đào thải các chất chuyển hóa tại chỗ; kích thích hoạt động cơ trơn và hỗ trợ điều trị các rối loạn như đại tiện không tự chủ.

4. Đối tượng nào nên và không nên điều trị bằng dòng điện xung?

4.1. Trường hợp được chỉ định dùng điện xung trị liệu

Khi đã hiểu rõ về tác dụng của điện xung trong vật lý trị liệu, người bệnh nên cân nhắc xem bản thân có phải là đối tượng phù hợp điều trị bằng phương pháp xung điện hay không.

• Người bị đau do chấn thương.
• Người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp.
• Người gặp hội chứng cổ, vai, cánh tay.
• Người bị đau thần kinh liên sườn.
• Người bị zona thần kinh.
• Người mắc các bệnh lý như bại liệt, teo cơ, hoặc liệt do tổn thương thần kinh ngoại vi.
• Người có các vấn đề như rối loạn vận động bàng quang, giãn dạ dày, táo bón,…

Nhìn chung, phương pháp điều trị bằng dòng xung điện phù hợp với những người thường xuyên bị đau nhức cơ xương khớp, nhân viên văn phòng ít vận động, hoặc người đang trong quá trình phục hồi sau chấn thương.

4.2. Trường hợp chống chỉ định dùng điện xung trong vật lý trị liệu

Dù dòng xung điện mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, tuy nhiên phương pháp này không phải lúc nào cũng phù hợp để điều trị bệnh. Trong một số trường hợp, bệnh nhân được khuyến cáo không nên sử dụng liệu pháp này, cụ thể:

• Người đang sốt cao hoặc có cơ địa dị ứng với dòng điện.
• Người mắc bệnh ung thư hoặc có khối u (bao gồm cả u lành và u ác tính).
• Người bị viêm tắc động/tĩnh mạch hoặc đang có dấu hiệu xuất huyết.
• Người mất cảm giác ở vùng cần điều trị.
• Phụ nữ đang mang thai và trẻ nhỏ.
• Người mắc các bệnh liên quan đến hệ thần kinh.

5. Một số lưu ý về sự cố có thể xảy ra khi sử dụng điện xung

Điều trị bằng điện xung cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn cao tại cơ sở uy tín để đảm bảo an toàn và tránh rủi ro. Một số tình huống không mong muốn trong quá trình điều trị bằng điện xung trong vật lý trị liệu bao gồm:

• Điện giật: Thiết bị hỏng hoặc rò rỉ điện có thể gây giật. Bác sĩ cần kiểm tra máy kỹ lưỡng và tuân thủ quy trình điều trị.
• Cảm giác như bị giật: Có thể do chiết áp lỏng hoặc lỗi kỹ thuật. Người bệnh cần báo ngay cho bác sĩ, không tự ý chạm vào thiết bị điện.
• Dị ứng dòng điện: Xuất hiện mẩn đỏ tại vùng điện cực, thường do điện cực không sạch hoặc cơ địa dị ứng.
• Bỏng: Hiếm gặp, nhưng có thể xảy ra nếu điện cực kim loại tiếp xúc trực tiếp với da.

Sử dụng dòng điện xung trong vật lý trị liệu là một phương pháp điều trị an toàn và mang lại hiệu quả cao. Việc hiểu rõ những kiến thức cơ bản về điện xung cũng như tác dụng của nó đối với cơ thể sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp và tìm được cơ sở uy tín, đảm bảo chất lượng và an toàn. Hy vọng rằng những thông tin mà Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh cung cấp ở trên sẽ hỗ trợ bạn trong quá trình chăm sóc sức khỏe cho gia đình và bản thân.