Danh mục kỹ thuật y học cổ truyền gồm những nhóm nào? Chi tiết

Trong nền y tế hiện nay,  y học cổ truyền không chỉ giữ vai trò hỗ trợ điều trị mà còn ngày càng khẳng định giá trị trong chăm sóc sức khỏe toàn diện. Vậy danh mục kỹ thuật y học cổ truyền gồm những nhóm nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Các nhóm danh mục kỹ thuật y học cổ truyền

Để đáp ứng nhu cầu chăm sóc và điều trị hiện đại, ngành Y học cổ truyền đã xây dựng hệ thống danh mục kỹ thuật đa dạng. Mỗi nhóm kỹ thuật không chỉ có đặc thù riêng mà còn hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe cho người bệnh. Dưới đây là các nhóm danh mục kỹ thuật y học cổ truyền phổ biến hiện nay:

1.1. Nhóm kỹ thuật châm cứu

Châm cứu là kỹ thuật quan trọng trong danh mục kỹ thuật, được áp dụng để điều hòa khí huyết, tăng cường chức năng tạng phủ, giảm đau và hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mạn tính cũng như cấp tính. Phương pháp này an toàn, ít tác dụng phụ và phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân.

Các kỹ thuật châm cứu phổ biến:

• Điện châm: Kết hợp kim châm với dòng điện tần số thấp nhằm tăng hiệu quả kích thích, thường dùng trong điều trị đau thần kinh, liệt nửa người hay rối loạn vận động.
• Laser châm: Sử dụng tia laser chiếu trực tiếp lên huyệt nên không gây đau, thích hợp cho trẻ em hoặc người sợ kim châm.
• Nhĩ châm: Châm vào các huyệt trên tai, có tác dụng hỗ trợ cai nghiện thuốc lá, rượu, đồng thời giúp giảm căng thẳng và rối loạn giấc ngủ.
• Mai hoa châm: Dùng kim nhỏ gõ nhẹ trên diện rộng của da để kích thích huyệt, điều trị viêm khớp, đau thần kinh.
• Thủy châm: Tiêm thuốc vào huyệt đạo, vừa tận dụng tác dụng của dược chất, vừa kích thích huyệt, thường dùng cho bệnh cơ xương khớp và bệnh thần kinh.
• Cứu (ngải cứu): Hơ hoặc đốt điếu ngải trên các huyệt nhằm bổ dương, tán hàn nhằm hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, bệnh do hàn khí.
• Cấy chỉ: Đưa chỉ tự tiêu vào huyệt để tạo tác dụng kích thích lâu dài, ứng dụng trong điều trị béo phì, thoái hóa khớp, liệt nửa người.

1.2. Nhóm kỹ thuật xoa bóp – bấm huyệt

Xoa bóp – bấm huyệt là phương pháp tác động trực tiếp lên da, cơ và huyệt đạo. Phương pháp này giúp giãn cơ, cải thiện lưu thông khí huyết, giảm căng thẳng. Đồng thời xoa bóp – bấm huyệt cũng hỗ trợ phục hồi chức năng vận động cho người bệnh.

Các kỹ thuật phổ biến:

• Xoa bóp bấm huyệt: Dùng các thủ pháp như day, ấn, miết, lăn trên huyệt đạo và vùng bị tổn thương. Phương pháp này hiệu quả trong điều trị đau lưng, đau vai gáy, rối loạn giấc ngủ, căng cơ do lao động hoặc stress.
• Giác hơi: Sử dụng cốc thủy tinh hoặc cốc hút chân không tạo áp lực âm trên da, giúp khai thông kinh lạc, giảm ứ trệ khí huyết, hỗ trợ điều trị cảm mạo, đau mỏi cơ, căng thẳng thần kinh.
• Chườm ngải, chườm thuốc: Dùng thảo dược hoặc điếu ngải được làm nóng, chườm trực tiếp lên vùng đau. Biện pháp này giúp làm dịu cơn đau, giảm viêm, hỗ trợ điều trị các bệnh xương khớp, thoái hóa, đau thần kinh.

1.3. Nhóm kỹ thuật điều trị bằng thuốc y học cổ truyền

Các bài thuốc thường được bào chế từ thảo dược tự nhiên, có tác dụng điều hòa khí huyết, bổ chính khu tà, vừa điều trị triệu chứng, vừa cải thiện thể trạng tổng thể. Phương pháp này chú trọng cá thể hóa, phù hợp với cơ địa và tình trạng bệnh của từng người.

Các kỹ thuật phổ biến:

• Sắc thuốc thang: Chế biến và sắc thuốc theo công thức riêng biệt cho từng bệnh nhân. Đây là phương pháp truyền thống, giúp phát huy tối đa dược tính của thảo dược, thường áp dụng trong điều trị bệnh mạn tính, phục hồi sau ốm.
• Đặt thuốc Y học cổ truyền: Dùng thuốc đặt tại chỗ, phổ biến trong điều trị phụ khoa (đặt thuốc âm đạo), trĩ (đặt thuốc hậu môn), mang lại hiệu quả trực tiếp và nhanh chóng tại vùng bệnh.
• Xông thuốc: Dùng hơi thuốc từ thảo dược tác động toàn thân hoặc cục bộ. Xông mũi xoang giúp thông đường hô hấp, xông hậu môn hỗ trợ điều trị trĩ, xông toàn thân giúp giải cảm, thanh lọc cơ thể.
• Ngâm thuốc: Ngâm chân, tay hoặc cơ thể với thảo dược để lưu thông khí huyết, giảm đau nhức xương khớp, hỗ trợ giấc ngủ và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Nhờ tính an toàn và hiệu quả lâu dài, các kỹ thuật điều trị bằng thuốc trong y học cổ truyền vẫn được duy trì rộng rãi. Chúng đặc biệt hữu ích trong điều trị viêm họng, viêm mũi xoang, bệnh da liễu, bệnh xương khớp và hỗ trợ phục hồi thể lực sau bệnh.

1.4. Nhóm kỹ thuật vận động trị liệu

Vận động trị liệu là nhóm kỹ thuật trong danh mục  y học cổ truyền chú trọng vào việc kết hợp vận động cơ thể và điều hòa hơi thở. Phương pháp này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, tăng cường sự dẻo dai mà còn có vai trò quan trọng trong phục hồi chức năng cho người bệnh sau chấn thương hoặc tai biến.

Các kỹ thuật phổ biến:

• Dưỡng sinh (khí công, yoga): Các bài tập nhẹ nhàng kết hợp hít thở sâu giúp cân bằng âm dương, nâng cao thể lực, giải tỏa căng thẳng, cải thiện tuần hoàn máu và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật.
• Phục hồi chức năng sau tai biến, phẫu thuật: Áp dụng các bài tập vận động phù hợp với từng tình trạng bệnh nhân, giúp khôi phục khả năng vận động, giảm biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nhóm kỹ thuật vận động trị liệu không chỉ mang tính chất điều trị mà còn phòng bệnh, duy trì sức khỏe lâu dài. Đây là phương pháp an toàn, dễ áp dụng và ngày càng được đưa vào thực hành lâm sàng tại nhiều cơ sở y học cổ truyền.

2. Xu hướng ứng dụng y học cổ truyền trong y tế hiện đại

Trong những năm gần đây, y học cổ truyền không chỉ giữ vai trò bổ trợ mà còn dần khẳng định vị thế trong hệ thống y tế hiện đại. Sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp truyền thống và thành tựu khoa học đã giúp nâng cao hiệu quả điều trị, đồng thời mở ra hướng đi mới trong chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Một số xu hướng nổi bật có thể kể đến:

• Kết hợp y học cổ truyền và Tây y: Nhiều cơ sở y tế đã triển khai song song các kỹ thuật châm cứu, thủy châm cùng với phác đồ điều trị bằng thuốc Tây y. Điều này góp phần rút ngắn thời gian hồi phục, đặc biệt hiệu quả trong phục hồi sau tai biến, điều trị bệnh cơ xương khớp và nhiều bệnh mạn tính.
  Ứng dụng công nghệ cao: Những phương pháp hiện đại như laser châm, từ châm hay trị liệu kết hợp máy móc đã giúp tăng độ chính xác, an toàn và mang lại kết quả nhanh hơn so với kỹ thuật truyền thống.
• Cá nhân hóa điều trị: Y học cổ truyền ngày càng chú trọng xây dựng phác đồ phù hợp với thể trạng và tình trạng bệnh riêng của từng người. Phương pháp này không chỉ tập trung chữa bệnh mà còn nâng cao sức khỏe tổng thể, phòng ngừa tái phát và duy trì cân bằng cơ thể.

Có thể thấy, danh mục kỹ thuật y học cổ truyền bao gồm nhiều nhóm quan trọng như: châm cứu, xoa bóp – bấm huyệt, điều trị bằng thuốc, vận động trị liệu. Trong tương lai, cùng với sự hỗ trợ của công nghệ và sự kết hợp với Tây y, các kỹ thuật này sẽ tiếp tục phát triển, mang lại giải pháp toàn diện cho chăm sóc sức khỏe cộng đồng.