Cảnh báo bất lợi khi dùng opioid giảm đau trong thời gian ngắn

BS. Raoul Daoust, Bệnh viện Sacre-Cœur, Montreal, Canada và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu trên 386 bệnh nhân người lớn được ra viện từ khoa cấp cứu với đơn thuốc có chứa opioid, 80% trong số đó đã sử dụng ít nhất một viên uống. Kết quả, hơn một nửa số bệnh nhân sử dụng opioid cho biết có cảm giác buồn ngủ. Một số tác dụng không mong muốn khác như táo bón, chóng mặt, mệt mỏi, buồn nôn và nôn cũng được ghi nhận. 79% số bệnh nhân sử dụng thuốc giảm đau opioid gặp phải các tác dụng không mong muốn có thể liên quan đến thuốc, tỷ lệ này là 38% với bệnh nhân không sử dụng opioid.

Có sự khác biệt về tác dụng không mong muốn ghi nhận với từng loại opioid. Ví dụ, chóng mặt, buồn nôn và nôn thường liên quan tới oxycodon nhiều hơn so với morphin. Táo bón do opioid là một vấn đề đáng quan tâm trong nghiên cứu này. 38% số bệnh nhân xuất hiện táo bón khi chỉ dùng trung bình 10 viên morphin 5mg trong hai tuần đầu tiên và tác dụng này thường liên quan đến bệnh nhân cao tuổi. Một số bệnh nhân sẽ dần quen với các tác dụng phụ (các tác dụng sẽ giảm dần theo thời gian) như buồn ngủ hoặc chóng mặt; tuy nhiên tác dụng phụ gây táo bón không có tính chất này.

Mặc dù có các nguy cơ và tác dụng không mong muốn, BS. Daoust cho rằng bệnh nhân vẫn có thể được sử dụng khi cần thiết nhưng phải có sự tư vấn về các tác dụng không mong muốn cũng như cách quản lý các tác dụng này, như tránh lái xe do khả năng xuất hiện buồn ngủ hoặc dùng thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón.

ThS. DS. Dương Khánh Linh