Dược phẩm là gì? Gồm thành phần nào? Đặc điểm và vai trò cụ thể

Dược phẩm chắc chắn là một cụm từ không còn quá xa lạ gì với tất cả mọi người vì tính xã hội và xuất hiện ở bất kỳ đâu xung quanh chúng ta. Trong bài viết này, hãy cùng Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội tìm hiểu chi tiết về các nội dung xoay quanh chủ đề này như khái niệm, thành phần, đặc điểm và vai trò cụ thể.

1. Dược phẩm là gì?

Dược phẩm là tên gọi khác của thuốc, chỉ sản phẩm chứa một hay nhiều thành phần chất hóa học được dùng với mục đích chẩn đoán, điều trị, phòng và chữa bệnh. Các loại Dược phẩm đều có công dụng, thành phần chỉ định cũng như chống chỉ định rõ ràng. Bên cạnh đó, chúng cũng phải đảm bảo được tính an toàn, hiệu quả và được quy định về liều lượng cũng như hạn dùng rõ ràng. 

2. Sản phẩm dược bao gồm những thành phần nào?

Dược phẩm có thể chia thành nhiều thành phần khác nhau tùy thuộc vào tiêu chí của người phân loại. Dưới đây là một số góc độ phân chia theo Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội.

Góc độ sản xuất

• Thuốc thành phẩm: Thuốc đã được sử dụng và lưu hành sau khi trải qua toàn bộ quy trình, kiểm duyệt hay đóng gói.

• Vắc xin là sản phẩm sinh học tạo ra miễn dịch chủ động nhằm chống một căn bệnh nào đó thông qua hình thức tiêm chủng. 
• Sinh phẩm Y tế: Sản phẩm thuốc có nguồn gốc sinh học.
• Nguyên liệu làm thuốc: Thành phần cấu tạo nên thuốc trong quá trình sản xuất.

Theo mục đích sử dụng: 

• Thuốc phòng bệnh.
• Thuốc chẩn đoán bệnh.
• Thuốc chữa bệnh.

Theo nguồn gốc của thuốc:

• Dược phẩm nguồn gốc tự nhiên.
• Sản phẩm Dược tổng hợp.
• Thuốc dạng bào chế

Theo định dạng của thành phẩm:

• Thuốc uống dạng lỏng.
• Thuốc viên nén.
• Thuốc dạng siro.
• Thuốc có thể hòa tan.
• Thuốc dạng kem.

Xem thêm: Thuốc dược liệu và Thuốc cổ truyền

Trong một số cách phân loại trên, phân loại theo góc độ sản xuất là được sử dụng nhiều nhất. Tuy nhiên, cách phân loại này cũng có sự khác nhau theo góc nhìn của các quốc gia về Dược phẩm. Ví dụ như tại các nước phát triển như Mỹ và EU, các loại thiết bị Y tế, sinh phẩm và hóa chất trị liệu cũng được xếp vào các sản phẩm liên quan đến Dược.

3. Đặc điểm của Dược phẩm

Như Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội đã đề cập, đây là một loại sản phẩm tương đối đặc biệt với 3 đặc điểm cụ thể dưới đây.

3.1 Có tính xã hội cao, ảnh hưởng nhiều cá nhân

Chúng ta có thể thấy tính chất xã hội của các loại Dược phẩm rất rõ ràng do sự liên quan đến sức khỏe và tính mạng của con người. Chính vì vậy, bất kể sản phẩm thuốc, vắc xin, sinh phẩm,… đều cần đảm bảo tuyệt đối về chất lượng cũng như ba tiêu chí: An toàn – Hiệu quả – Hợp lý.

Bên cạnh đó, hoạt động sản xuất, kinh doanh hay phân phối thuốc cần có sự quản lý và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Điều này nhằm đảm bảo tính xã hội và nhân đạo trong tiêu dùng thuốc chữa bệnh. 

3.2 Yêu cầu chất xám và trình độ kỹ thuật hiện đại

Để có một sản phẩm thuốc mới, nguồn lực con người cần được sử dụng triệt để và áp dụng trình độ kỹ thuật hiện đại. Các thành tựu của nhiều ngành khoa học khác như hóa học, sinh học, vật lý học,… cũng được áp dụng và chắc chắn không phải bất cứ cá nhân nào cũng có thể thực hiện.

3.3 Cần nguồn chi phí lớn để nghiên cứu và phát triển

Tương ứng với những yêu cầu về chất xám và trình độ kỹ thuật đã nêu trên thì Dược phẩm cũng cần chi phí rất cao để nghiên cứu, phát triển. Đó là chi phí trả cho các nhà Dược học, chi phí máy móc, chi phí sản xuất,… Bên cạnh đó, còn có các khâu như phân phối, vận chuyển, bảo quản,… để đưa được thuốc đến tay người tiêu dùng. 

3.4 Ngành nghề có tính độc quyền và lợi nhuận cao

Ngành Dược được coi là một trong những ngành kinh doanh có tính độc quyền và đem lại nhiều lợi nhuận. Các loại thuốc, vắc-xin, sinh phẩm,… khi mới ra thường có giá độc quyền cao giúp hãng sản xuất thu lại nguồn lợi nhuận. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn hợp lý bởi những chi phí đầu tư và nghiên cứu đã bỏ ra. 

3.5 Phải tuân thủ các tiêu chuẩn

Mỗi quốc gia và mỗi khu vực đều có những tiêu chuẩn cụ thể về các loại Dược phẩm. Càng những quốc gia phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Đức,… thì các tiêu chuẩn này lại càng khắt khe và nghiêm ngặt. Một số tiêu chuẩn thường xuyên được áp dụng có thể kể đến như:

• GMP (Good Manufacturing Practice): Tiêu chuẩn sản xuất thuốc tốt.
• GLP (Good Laboratory Practice): Tiêu chuẩn kiểm nghiệm thuốc tốt.
• GSP (Good Storage Practice): Tiêu chuẩn bảo quản thuốc tốt.
• GDP (Good Distribution Practice): Tiêu chuẩn phân phối thuốc tốt.
• GPP (Good Pharmacy Practice): Tiêu chuẩn thực hành tốt nhà thuốc.

Xem thêm: 5 GPS trong ngành Dược

3.6 Vai trò khác nhau giữa người mua và người bán

Dược phẩm là một hàng hóa đặc biệt hơn so với các loại hàng hóa tiêu dùng khác. Người có vai trò quyết định trong mua thuốc sẽ là các Dược sĩ thay vì người sử dụng. Ở nhiều quốc gia, người bệnh cũng không cần chi trả cho thuốc sử dụng mà bảo hiểm Y tế ngân sách Nhà nước sẽ chi trả.

Xem thêm: Các trường có ngành Dược ở Hà Nội

Nên học Dược hay Kinh tế? Gợi ý và tư vấn tuyển sinh

4. Vai trò của thuốc với đời sống

Chắc chắn không cần đề cập quá nhiều thì bạn đọc cũng đã phần nào hiểu được tầm quan trọng của Dược phẩm đối với con người và xã hội. Thuốc trở thành một phần tất yếu của cuộc sống với con người trong công cuộc chiến đấu lại bệnh tật, tăng cường sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.

Ngành Dược cũng là một trong những lĩnh vực đặc biệt thu hút sự quan tâm bởi tính chất quan trọng của ngành nghề với con người. Đặc biệt trong những năm gần đây cũng như đại dịch Covid 19, vai trò của thuốc đã ngày càng được người dân, các nhà hoạch định chính sách và xã hội chú ý.

Đảm bảo chất lượng thuốc và chăm sóc sức khỏe con người ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu chuẩn thế giới đánh giá về một quốc gia. Việc thiếu hụt thuốc men sẽ gây lo lắng, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống chính trị và xã hội. Nền kinh tế cũng được đóng góp rất nhiều bởi chuyên ngành này cũng như những nhà khoa học, Dược sĩ đang làm việc trong ngành. 

Trên đây là những nội dung quan trọng về khái niệm Dược phẩm là gì cũng như những vấn đề xoay quanh như cấu tạo, đặc điểm, vai trò. Hy vọng với những kiến thức đã cung cấp ở trên, bạn đọc đã hiểu rõ về chủ đề này. Theo dõi các trang thông tin dưới đây từ Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội để cập nhật thêm các kiến thức mới nhất về ngành Y Dược.

TRƯỜNG CAO ĐẲNG Y DƯỢC TUỆ TĨNH HÀ NỘI

 http://tuetinh.edu.vn/

 http://www.tuyensinh.tuetinh.edu.vn/

 https://www.facebook.com/truongtuetinhhanoi