Phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa là gì? So sánh với bác sĩ

Phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa được pháp luật quy định rõ ràng, chủ yếu gắn với tuyến y tế cơ sở. Y sĩ có trách nhiệm thăm khám ban đầu, sơ cứu, chăm sóc sức khỏe dự phòng và hỗ trợ bác sĩ trong điều trị. Vậy cụ thể y sĩ đa khoa được làm những gì và khác gì so với bác sĩ đa khoa? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

1. Phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa là gì?

Phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa là toàn bộ những công việc chuyên môn mà y sĩ được phép thực hiện trong quá trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Theo Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Thông tư 10/2015/TTLT-BYT-BNV và Thông tư 35/2019/TT-BYT, y sĩ đa khoa có trách nhiệm:

• Khám, phát hiện và xử trí ban đầu các bệnh lý thông thường theo hướng dẫn chuyên môn.
• Thực hiện chăm sóc sức khỏe dự phòng, sơ cứu ban đầu và theo dõi quá trình chăm sóc bệnh nhân.
• Tư vấn, giáo dục sức khỏe cho cộng đồng.

Như vậy, công việc của y sĩ đa khoa chủ yếu gắn với tuyến y tế cơ sở, hỗ trợ bác sĩ và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

2. Các lĩnh vực trong phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa

2.1. Khám và hỗ trợ điều trị bệnh lý thông thường

Y sĩ đa khoa có thể thăm khám và điều trị các bệnh nhẹ, phổ biến như cảm cúm, sốt, viêm họng, đau bụng, đau đầu… Đồng thời, họ phối hợp với bác sĩ trong việc theo dõi tiến triển bệnh và điều chỉnh phương pháp chăm sóc.

2.2. Chăm sóc sức khỏe dự phòng

Một phần quan trọng trong công việc của y sĩ đa khoa là dự phòng bệnh tật. Công việc bao gồm tiêm chủng mở rộng, kiểm tra sức khỏe định kỳ, tư vấn dinh dưỡng và xây dựng lối sống lành mạnh để phòng tránh bệnh.

2.3. Phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa là sơ cứu và cấp cứu ban đầu

Trong tình huống khẩn cấp, y sĩ đa khoa thường là người đầu tiên tiếp cận bệnh nhân. Họ có thể xử lý sơ cứu vết thương, cầm máu, băng bó và cấp cứu ban đầu trước khi chuyển bệnh nhân lên tuyến trên.

2.4. Chăm sóc sức khỏe tâm thần cơ bản

Y sĩ đa khoa có thể phát hiện, đánh giá và quản lý những rối loạn tâm thần thường gặp như lo âu, trầm cảm. Khi cần, họ sẽ chuyển bệnh nhân đến các chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ chuyên sâu.

2.5. Chăm sóc trẻ em và phụ nữ

Y sĩ đa khoa còn bao gồm theo dõi sự phát triển của trẻ em, tư vấn dinh dưỡng cho trẻ. Đối với phụ nữ, y sĩ tham gia chăm sóc tiền sản, hậu sản và hướng dẫn chăm sóc sức khỏe sau sinh.

2.6. Tư vấn và giáo dục sức khỏe cộng đồng là phạm vi hành nghề của y sĩ đa khoa

Y sĩ đa khoa có nhiệm vụ nâng cao nhận thức sức khỏe cho người dân. Họ tư vấn cách phòng ngừa bệnh tật, hướng dẫn lối sống khoa học và cung cấp thông tin cần thiết để cộng đồng chủ động chăm sóc sức khỏe.

2.7. Thực hiện thủ thuật y tế cơ bản

Trong phạm vi hành nghề, y sĩ đa khoa có thể thực hiện một số thủ thuật nhỏ như khâu vết thương, lấy dị vật, tiêm truyền dịch. Đây là kỹ năng quan trọng giúp xử lý nhanh các tình huống y tế thường gặp.

3. Y sĩ đa khoa và bác sĩ đa khoa: Sự khác biệt trong phạm vi hành nghề

Mặc dù cùng hoạt động trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nhưng công việc của y sĩ đa khoa và bác sĩ đa khoa có sự khác biệt rõ rệt:

Y sĩ đa khoa:

• Thăm khám ban đầu và xử trí các bệnh nhẹ, thông thường.
• Thực hiện sơ cứu, cấp cứu ban đầu.
• Hướng dẫn, tư vấn phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
• Hỗ trợ bác sĩ trong quá trình điều trị bệnh lý phức tạp.
• Không được phép chẩn đoán và điều trị chuyên sâu hay kê đơn thuốc ngoài phạm vi quy định.

Bác sĩ đa khoa

• Chịu trách nhiệm chính trong chẩn đoán và điều trị bệnh lý ở mọi mức độ từ đơn giản đến phức tạp.
• Được thực hiện các kỹ thuật y học, thủ thuật, kê đơn thuốc, chỉ định xét nghiệm, can thiệp và điều trị toàn diện.
• Có quyền ra quyết định chuyên môn và chịu trách nhiệm pháp lý đối với kết quả điều trị.

Như vậy, y sĩ đa khoa đóng vai trò hỗ trợ và chăm sóc sức khỏe ban đầu, còn bác sĩ đa khoa giữ trách nhiệm chuyên môn cao nhất trong quá trình khám chữa bệnh.

4. Cơ hội việc làm và vai trò của y sĩ đa khoa trong hệ thống y tế

Với phạm vi hành nghề đa dạng, y sĩ đa khoa có nhiều cơ hội việc làm tại:

• Trạm y tế xã, phường: trực tiếp quản lý, chăm sóc sức khỏe cộng đồng ở cơ sở.
• Trung tâm y tế, phòng khám đa khoa: tham gia khám, chăm sóc dự phòng và hỗ trợ bác sĩ.
  Bệnh viện: làm việc trong các khoa lâm sàng với vai trò hỗ trợ chuyên môn cơ bản.

Bên cạnh đó, y sĩ đa khoa còn có thể công tác trong các chương trình y tế cộng đồng, tổ chức xã hội hoặc hành nghề tại phòng khám tư nhân.

Y sĩ đa khoa tập trung vào chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự phòng bệnh tật và hỗ trợ bác sĩ trong quá trình điều trị. Dù không có quyền chẩn đoán và can thiệp chuyên sâu như bác sĩ, nhưng y sĩ vẫn giữ vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe cộng đồng, đặc biệt ở tuyến y tế cơ sở.