Các phương pháp và tiêu chuẩn chế biến thuốc Y học cổ truyền

Các vị thuốc, dược phẩm,… Y học cổ truyền rất phong phú và được đề cao bởi tính hiệu quả, độ quý hiếm. Trong bài viết này, hãy cùng Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội tìm hiểu về các phương pháp và tiêu chuẩn chế biến thuốc Y học cổ truyền phổ biến hiện nay.

1. Phương pháp chung chế biến thuốc Y học cổ truyền

Nội dung dưới đây được tổng hợp và trích dẫn tại Phụ lục I ban hành kèm Thông tư số 30/2017/TT-BYT. 

1.1 Phụ liệu dùng trong chế biến

Phụ liệu là những nguyên vật liệu được sử dụng, bổ sung nhằm giúp quá trình chế biến hay hiệu quả thuốc sau chế biến được đảm bảo. Dưới đây là bảng tổng hợp các loại phụ liệu phổ biến cùng mục đích và ứng dụng. 

1.2 Trang thiết bị sử dụng

Hệ thống trang thiết bị được sử dụng trong chế biến thuốc Y học cổ truyền tương đối đa dạng. Trong đó, có 6 loại trang thiết bị thường dùng bao gồm:

• Dụng cụ làm sạch: Bàn chải, giần, sàng, dụng cụ chà xát, quạt thông gió.

• Dụng cụ ủ rửa: Chậu, thùng, bế, máy rửa.

• Dụng cụ thái chặt: Dao cầu, dao bào, máy thái băm chặt.
• Dụng cụ nấu, chưng, đồ: Nồi, chõ.
• Dụng cụ sao thuốc: Chảo, máy sao dược liệu.
• Thiết bị làm khô: Tủ sấy bằng các nguyên liệu hoặc sấy chân không.

1.3 Phương pháp chế biến chung

Tương ứng với sự đa dạng của các loại Dược liệu và các phương pháp chế biến cũng rất phong phú. 

2. Tiêu chuẩn chế biến thuốc Y học cổ truyền

Nội dung dưới đây được tổng hợp và trích dẫn tại Phụ lục I ban hành kèm Thông tư số 32/2020/TT-BYT. 

2.1 Nhân sự

Cá nhân chịu trách nhiệm chuyên môn ở đơn vị chế biến phải đảm bảo về mặt sức khỏe, trình độ và kinh nghiệm thực hiện. Công tác tập huấn, đào tạo, cập nhật,… cũng cần được thực hiện thường xuyên. Bên cạnh đó, họ cần có ít nhất một trong các văn bằng, chứng chỉ, giấy chứng nhận,… dưới đây. 

• Bằng tốt nghiệp đại học ngành Dược.
• Bằng tốt nghiệp đại học ngành Y học cổ truyền hoặc đại học ngành Dược cổ truyền
• Bằng tốt nghiệp cao đẳng ngành Dược.
• Bằng tốt nghiệp trung cấp ngành Dược.
• Bằng tốt nghiệp trung cấp y học cổ truyền hoặc dược cổ truyền.
• Giấy chứng nhận lương y.

2.2 Khu vực chế biến

Khu vực chế biến thuốc Y học cổ truyền cần đảm bảo về vị trí, thiết kế, xây dựng,… phù hợp với các thao tác cần thực hiện. Điều này còn liên quan mật thiết đến quy mô, các khu vực thực hiện, hệ thống lắp đặt,… Cụ thể, khu vực này sẽ cần đảm bảo một số yếu tố dưới đây. 

• Phải có khu vực riêng để xử lý, sơ chế,… và đảm bảo yếu tố rộng rãi, vệ sinh, an toàn.
• Mặt bằng cần được bố trí phù hợp về diện tích, tính khoa học, đáp ứng đúng yêu cầu. 
• Hệ thống nước sạch và xử lý đạt chuẩn vệ sinh.
• Có khu vực dán nhãn, đóng gói riêng theo đúng quy định.
• Khu vực bảo quản tuân thủ quy định Bộ Y tế.

2.3 Trang thiết bị

Tùy vào mỗi loại dược liệu, vị thuốc mà sẽ yêu cầu các trang thiết bị phục vụ phương pháp hay quy trình chế biến tương ứng. Yêu cầu đặt ra gồm thông số kỹ thuật cũng như nhu cầu và tính đảm bảo vệ sinh xuyên suốt quá trình sử dụng. Các thiết bị này cần bảo hành và vệ sinh định kỳ theo quy định. 

2.4 Vấn đề vệ sinh

Khu vực sơ chế, chế biến thuốc Y học cổ truyền cần có biện pháp vệ sinh phù hợp. Ngoài các thiết bị phục vụ hoạt động này, cơ sở cần có thêm các hướng dẫn cụ thể. Hoạt động này cần đảm bảo tính thường xuyên và định kỳ.

2.5 Hệ thống hồ sơ tài liệu

Những cơ sở phải lưu trữ hồ sơ tài liệu gồm trang thiết bị, nguồn gốc và chất lượng dược liệu, vị thuốc, hồ sơ lô. Cơ sở hoạt động cần tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng hiện hành từ Bộ Y tế. Trong hồ sơ sẽ ghi rõ thời gian, người chịu trách nhiệm và lưu trữ đến hết hạn sử dụng của thuốc, dược liệu.

Trên đây là tổng hợp các phương chế biến thuốc Y học cổ truyền và các tiêu chuẩn chế biến cụ thể. Cảm ơn bạn đọc đã dành thời gian theo dõi bài viết trên từ Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội. Theo dõi các trang thông tin dưới đây từ nhà trường để cập nhật thêm kiến thức xoay quanh lĩnh vực Y Dược. 

TRƯỜNG CAO ĐẲNG Y DƯỢC TUỆ TĨNH HÀ NỘI

http://tuetinh.edu.vn/

http://tuyensinh.tuetinh.edu.vn/

https://www.facebook.com/truongtuetinhhanoi