Tổng hợp các từ viết tắt trong ngành Dược phổ biến nhất hiện nay

Lượt xem: 7.623 Ngày đăng: 20/11/2023

5/5 - (6 bình chọn)

Chắc chắn đã không ít lần bạn thắc mắc về các ký hiệu trên đơn thuốc, hộp thuốc như cap., BCP, ASA,… Những ký hiệu này là các từ viết tắt trong ngành Dược và được sử dụng tương đối phổ biến. Hãy cùng Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội tìm hiểu chi tiết về danh sách những từ ngữ viết tắt này ngay bây giờ.

Mục lục

1. Các từ viết tắt trong tiếng Anh chuyên ngành Dược
2. Tại sao phải tìm hiểu và nắm được các từ viết tắt trong ngành Dược?
3. Những lưu ý để có thể ghi nhớ và sử dụng các từ viết tắt trong ngành Dược

1. Các từ viết tắt trong tiếng Anh chuyên ngành Dược

Dưới đây là những từ ngữ được Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh tổng hợp, phân chia và bổ sung dựa trên tài liệu Medical Abbreviations on Pharmacy Prescriptions.

1.1 Các loại thuốc, hóa chất và Dược phẩm

Viết tắt	Ý nghĩa tiếng Anh/Tiếng Latin	Ý nghĩa tiếng Việt
5-ASA	5-aminosalicylic acid	axit 5-aminosalicylic
APAP	Acetaminophen
ASA	Aspirin
AZT	zidovudine
BCP	birth control pills	thuốc tránh thai
Bi	Bismuth
D5/0.9 NaCl	5% dextrose and normal saline solution (0.9% NaCl)	Dung dịch dextrose 5% và nước muối sinh lý (0,9% NaCl)
D5 1/2/NS	5% dextrose and half normal saline solution (0.45% NaCl)	Dung dịch dextrose 5% và dung dịch nước muối với nồng độ bằng một nửa dung dịch nước muối sinh lý (0,45% NaCl)
D5NS	dextrose 5% in normal saline (0.9%)	Dung dịch dextrose 5% trong nước muối sinh lý (0,9%)
D5W	dextrose in water	Dung dịch dextrose 5% trong nước
ETH hoặc ETOH	ethyl alcohol	Rượu etylic
HCT	hydrocortison
HCTZ	Hydrochlorothiazide
1/2NS	one-half normal saline (0.45%)	Nước muối 0,45% (bằng một nửa nước muối sinh lý)
CPZ	Compazine	Công ty
EC	enteric-coated	Bọc ruột
ER	extended-release/emergency room	Bản phát hành mở rộng/Phòng cấp cứu
IR	immediate-release	Phát hành ngay lập tức
MS	morphine sulfate or magnesium sulfate	morphin sulfat hoặc magie sunfat
MR	modified-release	bản sửa đổi
MS	morphine sulfate or magnesium sulfate	morphin sulfat hoặc magie sunfat
MSO4	morphine sulfate
OC	oral contraceptive	Thuốc ngừa thai
Rx	prescription	đơn thuốc
SA	sustained action	Thực hiện thường xuyên
SL, s.L.	sublingual (under the tongue)	Ngậm dưới lưỡi
SC, SQ sq, or sub q	subcutaneous or subcutaneously	Dưới da
SR	sustained release	Phát hành bền vững
supp	suppository
susp	suspension	Đình chỉ
syr	syrup	Siro
TR	timed-release	Phát hành theo thời gian
Ba	barium
Bi	bismuth
CaCO3	calcium carbonate
HCT	hydrocortisone
HCTZ	hydrochlorothiazide
Mg	magnesium
MgSO4	magnesium sulfate
K	potassium
KOH	potassium hydroxide
Li	lithium
Na	sodium
NH3	ammonia

1.2 Các từ viết tắt trong ngành Dược về liều dùng và cách dùng thuốc

Viết tắt	Ý nghĩa tiếng Anh/Tiếng Latin	Ý nghĩa tiếng Việt
A.M.	morning	buổi sáng
ac	before meals	trước bữa ăn
achs	before meals and at bedtime	trước bữa ăn và trước khi đi ngủ
ap	before dinner	trước bữa tối
pc	after meals	sau bữa ăn
q	every	mỗi, mọi
q4h	every 4 hours	cứ sau 4 giờ
q6h	every 6 hours	cứ sau 6 giờ
q8h	every 8 hours	cứ sau 8 giờ
q12h	every 12 hours	cứ sau 12 giờ
qam	every morning	mỗi buổi sáng
qd, QD, q.d., Q.D.	every day	hằng ngày
o.d.	once per day	một lần một ngày
bid, BID	twice a day	hai lần một ngày
TID, tid	three times a day	ba lần một ngày
qid , QID	four times a day	bốn lần một ngày
qod, QOD, q.o.d., or Q.O.D	every other day	Cách ngày
mEq	milliequivalent	mili đương lượng
mEq/L	milliequivalent per liter	mili đương lượng chất tan trong một lít dung môi
mcg, µg	microgam	microgram
Ng hoặc ng	nanogam	nanogram
PO	orally or by mouth	dùng bằng đường uống
SC, SQ sq, hoặc sub q	subcutaneous or subcutaneously	tiêm dưới da
ID	Intradermal	tiêm trong da
inj.	injection	thuốc tiêm
IV	Intravenous	tiêm tĩnh mạch
IM	intramuscular	tiêm bắp
inf	infusion	truyền dịch
IN	intranasal	dùng trong mũi
SL, s.l.	sublingual (under the tongue)	ngậm dưới lưỡi
instill.	instillation	nhỏ từng giọt
IP	Intraperitoneal	dùng trong màng bụng
PR	Per the rectum	đường trực tràng
PV	Per the vagina	đường âm đạo
MDI	metered-dose inhaler	Ống hít định liều
NGT	nasogastric tube	nuôi ăn bằng ống thông mũi dạ dày
garg	gargle	súc miệng
NPO, n.p.o.	nothing by mouth	không được ăn uống

1.3 Vị trí cơ thể

Viết tắt	Ý nghĩa tiếng Anh/Tiếng Latin	Ý nghĩa tiếng Việt
AD	right ear	Tai phải
a.s, AS	left ear	Tai trái
AU	each ear; both ears	Mỗi tai, cả hai tai
BSA	body surface area	Diện tích bề mặt cơ thể
o.s., OS	left eye	Mắt trái
o.d., OD	right eye	Mắt phải
ft	foot	Chân
GL	gastrointestinal	Đường tiêu hóa
f or F	female	Nữ giới
GU	genitourinary	Sinh dục tiết niệu
ID	infectious disease	trong da
ID	intradermal	tiêm bắp
IM	intramuscular	trong mũi
IN	intranasal	tĩnh mạch
IV	intravenous	Truyền qua Tĩnh mạch
IVP	intravenous push	Đưa vào đường tĩnh mạch
UTI	urinary tract infection	Nhiễm trùng đường tiết niệu

1.4 Thang đo và số liệu y tế

Việc sử dụng các từ viết tắt trong ngành Dược với các từ ngữ thuộc thang đo và số liệu y tế là tương đối phổ biến.

Viết tắt	Ý nghĩa tiếng Anh/Tiếng Latin	Ý nghĩa tiếng Việt
BP	blood pressure	Huyết áp
BS	blood sugar	Đường huyết
BMI	body mass index	Chỉ số khối cơ thể
CBC	complete blood count	Công thức máu toàn bộ
DBP	diastolic blood pressure	Huyết áp tâm trương
HCT	hematocrit	Huyết cầu
H&H	hematocrit and hemoglobin	Huyết sắc tố
LFT	liver function tests	Xét nghiệm chức năng gan
T	temperature	Nhiệt độ
G or g or gm	gram
gr.	grain
J	joule	Jun
L or l	liter	lít
MDI	metered-dose inhaler	ống hít định liều
mcg, µg	microgram
mEq	milliequivalent	1/1000
mEq/L	milliequivalent per liter	1/1000 lít
mg	milligram
mL	milliliter
mm	millimeter
Ng or ng	nanogram
cc	cubic centimeters	Centimet khối
tbsp or Tbsp	tablespoon	muỗng canh
tsp	teaspoon	thìa cà phê
U or u	unit	đơn vị

1.5 Các loại xét nghiệm trong quá trình y tế và vị trí công việc

Viết tắt	Ý nghĩa tiếng Anh/Tiếng Latin	Ý nghĩa tiếng Việt
CD	controlled delivery	Vận chuyển có kiểm soát
CR	controlled-release	Phát hành kiểm soát
DAW	dispense as written	Phân phối như đã viết
disp	dispense	Phân chia
div	divide	chia
lab	laboratory	Phòng thí nghiệm
MD	medical doctor	Dược sĩ
CXR	chest x-ray	Tia X
CT	computed tomography	Chụp cắt lớp vi tính
CA	coronary angiography	Chụp động mạch vành
MRI	magnetic resonance imaging	Chụp ảnh cộng hưởng từ tính
PET	positron emission tomography	Chụp cắt lớp phát xạ positron
PA	Physician Assistant	Trợ lý bác sĩ
DOM	Doctor of Osteopathic Medicine	Bác sĩ chuyên khoa Xương khớp
LPN	licensed practical nurse	Y tá thực hành cấy ghép

2. Tại sao phải tìm hiểu và nắm được các từ viết tắt trong ngành Dược?

Có 3 nguyên nhân chính khiến các Dược sĩ, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực Y Dược hay các sinh viên ngành Dược cần tìm hiểu về chủ đề này,

2.1 Hỗ trợ quá trình học tập, nghiên cứu

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, sinh viên ngành Dược đã được tìm hiểu về các từ viết tắt trong ngành Dược. Việc sử dụng những từ ngữ này sẽ giúp quá trình ghi chép bài vở trên lớp hay nghiên cứu trở nên tương đối dễ dàng. Điều này trở nên đặc biệt quan trọng khi ngành Dược phải ghi nhớ rất nhiều chất hay công thức hóa học.

Việc ghi chép của sinh viên sẽ trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn

Bên cạnh việc sử dụng trong giáo trình, bài giảng thì các từ viết tắt trong ngành Dược còn xuất hiện rộng rãi. Đó có thể là trên các đơn thuốc, trên bao bì thuốc, trên các bài báo cáo hay nghiên cứu. Đây cũng là những thứ mà sinh viên ngành Dược thường xuyên phải tiếp xúc và làm việc cùng.

Xem thêm: Ngành Dược học trường nào

Ngành Dược có xét học bạ không? Các trường xét học bạ chất lượng

Ông tổ ngành Y Dược Việt Nam là ai? Tiểu sử và thành tựu nổi bật

2.2 Hạn chế sai sót trong hoạt động sử dụng thuốc

Những sai sót tiêu biểu trong hoạt động sử dụng thuốc có thể kể đến như:

Sai sót khi đọc ký hiệu viết tắt tên thuốc.
Sai sót khi đọc ký hiệu về liều dùng thuốc.
Sai sót liên quan đến số 0 trên đơn thuốc.
Sai sót khi đọc ký hiệu về dạng bào chế thuốc.

Những sai sót này phần lớn đều đến từ việc không nắm rõ các từ viết tắt. Sở dĩ ngành Dược có đối tượng chính là con người nên những sai sót, nhầm lẫn như thế này là không được phép xảy ra. Tuy nhiên, không ít trường hợp vì điều này mà gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng con người.

Nắm được các từ viết tắt ngành Dược sẽ hạn chế những sai sót không đáng có

Ví dụ như tình trạng đọc nhầm “5,0 mg” thành “50 mg” hay “QD”(mỗi ngày) bị hiểu sai thành “QID”(bốn lần một ngày). Với những người tiêu dùng hay bệnh nhân, họ hầu như không hiểu về những cụm từ này. Từ đó đặt ra vai trò quan trọng và yêu cầu chính xác trong hoạt động sử dụng thuốc của bác sĩ, Dược sĩ.

2.3 Đảm bảo quá trình giao tiếp của Dược sĩ

Các từ viết tắt trong ngành Dược hiện đã và đang được sử dụng tương đối phổ biến. Có thể coi đây là công cụ quan trọng giúp truyền tải thông tin giữa Dược sĩ tới các cá nhân khác, các phòng ban khác. Do đó, Dược sĩ hay bất kỳ cá nhân nào hành nghề Y Dược cũng cần có vốn hiểu biết về những từ ngữ này.

Việc giao tiếp trong công việc sẽ trở nên dễ dàng hơn với các Dược sĩ, bác sĩ

3. Những lưu ý để có thể ghi nhớ và sử dụng các từ viết tắt trong ngành Dược

Dưới đây là những lưu ý quan trọng Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội dành riêng cho những cá nhân đã và đang theo đuổi ngành Y Dược.

Ghi chép đầy đủ, rõ ràng thông tin về các loại thuốc, liều sử dụng, thời gian sử dụng,… để cả bản thân và những đối tượng khác có thể hiểu.
Cập nhật về chỉnh sửa, sửa đổi mới nhất về những cụm từ, ký tự viết tắt trong ngành.
Chủ động tìm hiểu, nắm chắc vốn từ ngữ trong ngành để sử dụng trong hoạt động quản lý sử dụng thuốc.
Sử dụng hệ thống kê đơn bằng thiết bị điện tử để giảm thiểu tình trạng sai sót do chữ viết tay.
Báo cáo sai sót cho Dược sĩ hay nhân viên y tế nếu xảy ra sai sót, nghi ngờ hay chưa chắc chắn về đơn thuốc.
Nếu chưa chắc chắn về đơn thuốc được chuyển tới, hãy trực tiếp hỏi rõ người gửi hoặc tham khảo ý kiến từ các cá nhân có chuyên môn.

Xem thêm: Tỷ lệ thất nghiệp ngành Dược

5 lưu ý khi viết mục tiêu nghề nghiệp ngành Dược và mẫu cụ thể

Sinh viên ngành Dược nên chủ động học tập, nghiên cứu

Trên đây là danh sách các từ viết tắt trong ngành Dược phổ biến nhất được phân loại và tổng hợp bởi Cao đẳng Y Dược Tuệ Tĩnh Hà Nội. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đọc sẽ dễ dàng hơn trong quá trình tìm hiểu, học tập, nghiên cứu hay làm việc của bản thân. Theo dõi các trang thông tin dưới đây để cập nhật kiến thức mới nhất về các chuyên ngành Y Dược ngay hôm nay.

TRƯỜNG CAO ĐẲNG Y DƯỢC TUỆ TĨNH HÀ NỘI

http://tuetinh.edu.vn/

http://www.tuyensinh.tuetinh.edu.vn/

https://www.facebook.com/truongtuetinhhanoi